اعتياد به سيگار، مي‌تواند يکي از اولين علائم اختلال‌هاي رفتاري محسوب شود. به اين‌ترتيب، فرد را در معرض ديگر رفتارهاي سوء‌بهداشتي و مغاير با سلامت قرارمي‌دهد. به‌طور کلي، حالت‌هاي روحي و رواني و احساس افسردگي در سيگاري‌ها بيش‌تر است. برعکس، شادابي و نشاط غيرسيگاري‌ها، بيش از افراد سيگاري مي‌باشد. دليل اصلي اولين تجربه‌ي سيگارکشيدن، تقليد از بزرگ‌ترها و جمع‌هاي دوستان و هم‌چنين مشکل‌هاي عاطفي و عدم موفقيت تحصيلي است. توجه داشته باشيد که دوستان سيگاري، بالاترين نقش را در شروع مصرف سيگار دارند. روان‌شناسان معتقدند تصور رسيدن به آرامش و تأييد فرد توسط گروه‌هاي هم‌سال، نوجوان را تشويق به کشيدن سيگار مي‌کند. از ديگر علت‌هاي اين تمايل، اعتقاد به اين مسأله است که سيگارکشيدن، باعث رهايي از تنش شده و انجام امور را راحت‌تر مي‌کند. برخي روان‌شناسان معتقدند که خانواده، اولين و مهم‌ترين نقش را در اعتياد نوجوانان و جوانان به سيگار دارد. پس از خانواده، اطرافيان و دوستان، داراي نقش پررنگ‌تري هستند. سرگرم‌کردن نوجوان به ورزش، مطالعه، سرگرمي‌ها و تفريح‌هاي مفيد و نشاط‌آور، بهترين و مؤثرترين راه جلوگيري از اعتياد به دخانيات است. برعکس، هرگونه برخورد لفظي، تنبيه، لجاجت و مخالفت بي‌دليل و بي‌منطق با نوجوان، تحريک‌کننده بوده و او را بيش‌تر به اين سمت مي‌کشاند. چرا برخي موفق به ترک سيگار نمي‌شوند؟ بين افرادي که موفق به ترک سيگار مي‌شوند و آناني که موفق نمي‌شوند، اختلاف کمي وجود دارد. اين اختلاف، بيش‌تر ناشي از درجه‌ي اعتقاد و ايما‌ن فرد به عارضه‌هاي کشنده‌ي سيگار است. به‌عبارت ديگر، کساني موفق به ترک مي‌شوند که به‌طور کامل به اين مسأله که سيگار مي‌کشند، اعتقاد داشته باشند. کسي که سيگار مي‌کشد، هميشه در زندانِ هشدارها و يادآوري عارضه‌ها و بيماري‌ها محبوس است. ترک، تلاشي است در جهت ارضاي نياز عميقِ آزاد کردن خود از يک عادت زشت و تنفرانگيز و رهايي وجدان از کليه‌ي هشدارهاي مربوط به عارضه‌هاي سيگار و تابلوهاي هشداردهنده و بهداشتي. هم‌چنين تلاشي است براي رهايي از نصيحت ديگران و نيز رهايي از تفکرهاي خود در مورد عارضه‌ها و عواقبي که به علت مصرف سيگار، منتظر اوست. سيگارکشيدن، اغلب ناشي از باورهاي اشتباهي است که در جامعه، رواج پيدا کرده است. اين دليل‌ها مانند احساس بزرگي، لاغري، رفع عصبانيت، رفع خستگي و... همگي بي‌پايه و اساس بوده و هيچ‌کدام توجيهي براي خودکشي تدريجي توسط سيگار نيست. قشر گروه همسالان و فشار جمعي در محيطهاي جوان ، در گرايش آنان به مواد مخدر بسيار حائز اهميت است. افراد ، در دو جهان زندگي مي کنند: ۱- خانواده ۲- همسالان. نوجوانان به راهنمايي و همکاري ، اعتماد ، انضباط ، درک متقابل ، دلسوزي و محبت نيازمندند. کوتاهي و کاستي در هر کدام ، باعث گرايش فرد به غير از والدين و خانواده و يافتن آن نقطه در فرد ديگري مي شود يا به نوعي به دوست و همسالان گرايش پيدا مي کند. گاهي نفوذ بسيار بالاي همسالان در زندگي جوان ، ممکن است ناشي از مورد توجه واقع نشدن در خانه يا به دليل جذابيتهاي گروه همسالان باشد و از آنجا پيوند جوانان با والدينشان به تدريج ضعيف تر شده و همسالان در رشد رواني آنها نقش حساسي مي يابند. بنابراين ، اولين عاملي که باعث جذب جوانان به محيطهاي غير از خانواده و خانه مي گردد ، عدم رابطة صحيح والدين و افراد خانواده مي باشد ، که در اين صورت جوانان اولين گام را به سوي گروه همسالان بر مي دارد و زمينه براي لغزيدن در جادة انحراف و کجروي فراهم مي شود. شريه پيشگيري از اعتياد به سيگار ـ سه اشتباه رايج در مورد ترک سيگار برخي مي‌گويند من سيگاري نمي‌شوم؛ چون تفنني سيگار مي‌كشم و هر وقت خودم بخواهم، مي‌توانم آن را كنار بگذارم. اشتباه مي‌كنيد! قضيه به اين سادگي‌ها نيست. آمارها نشان مي‌دهد از هر 10 نفري كه همين امروز سيگار را مي‌گذارند روي لب‌هايشان و شروع مي‌كنند به پُك زدن‌هاي هوسي و تفنني، لااقل 4 نفرشان سيگاري‌هاي قهاري مي‌شوند كه تا آخر عمرشان به سمت و سوي ترك سيگار نمي‌روند. بعضي‌ها تصور مي‌كنند بهترين روش ترك سيگار اين است كه هر روز، يك نخ كمتر از ديروز بكشيم تا روزي برسد كه فقط يك نخ بكشيم و فردايش سيگار را براي هميشه بگذاريم كنار. بالاخره اين هم روشي است اما قطعا بهترين روش، اين نيست. بر مبناي آمارها و شواهد موجود، بيش از 80 درصد از سيگاري‌هايي كه بالاخره موفق مي‌شوند سيگار كشيدن را براي هميشه ترك كنند، از روش «قطع ناگهاني» استفاده مي‌كنند. در اين روش، شما بايد از يك روز به طور كاملا ناگهاني شروع كنيد به سيگار نكشيدن و اين كار را براي هميشه ادامه دهيد. با اين وجود، سيگاري‌هاي افراطي و آنهايي كه شديدا به نيكوتين وابسته شده‌اند، مي‌توانند از برنامه‌هاي منسجم‌تري نيز براي ترك سيگار استفاده كنند: خودياري، مشاوره پزشكي، دارو درماني، آموزش‌هاي رفتاري و گروه درماني. چرا بايد سيگار را ترک کرد دلايل فوري براي ترک سيگار: • بوي بد دهان و لك شدن دندان‌ها • بوي نامطبوع در لباس، مو و پوست • كم شدن توانايي ورزشي • سرفه و گلودرد • ضربان سريع قلب و افزايش فشار خون • خطر دود سيگار موجود در محيط براي بقيه افراد • هزينه مالي سيگار کشيدن دلايل بلند مدت براي ترک سيگار: • وجود مواد شيميايي سمي در دود سيگار • خطر سرطان ريه و انواع ديگر سرطان‌ها • خطر بيماري قلبي • مشكلات وخيم تنفسي • از دست دادن زمان كاري يا سرگرمي به دليل بيماري • خطر زخم معده و بازگشت اسيد معده • خطر بيماري لثه • چين و چروک پوست • خطر آسيب‌رسيدن به جنين در زنان باردار سيگاري • الگوي بدي براي كودكان چطور مي توان سيگار كشيدن را ترک کرد اگر نکات زير را رعايت کنيد، بيشترين شانس را براي ترك سيگار خواهيد داشت: -عزم خود را جزم کنيد. -تشويق و حمايت ديگران را کسب کنيد. -نحوه كنترل استرس و ميل به سيگار کشيدن را بياموزيد. -از داروهاي کمکي استفاده کنيد و آنها را به درستي مصرف کنيد. -مراقب بازگشت اعتياد به سيگار باشيد. -به کوشش ادامه دهيد.
